BALKANLARDA ÖNEMLİ GELİŞMELER

( 27 TEMMUZ-03 AĞUSTOS 2020 )

1. ARNAVUTLUK

CB İlir Meta yeni yasaları onayladı:

Arnavutluk parlamentosundaki partiler tarafından gerçekleştirilen AB sürecine uyumlu yasalar CB Meta tarafından onaylandı.

İlir Meta; tıpkı AB'ye demokratikleşme, hukukun üstünlüğü ve tarafsızlığı, seçim sisteminin adaletli olması gibi 15 konuda verdiğimiz sözler çerçevesinde atılan bu adımlar önemlidir, dedi.

AB, Arnavutluk ile üyelik görüşmelerine başlayabilmek için 15 alanda düzenleme yapılması konusunda taahhütte bulunmuştu.

2. KOSOVA

Kosova başbakanının testi pozitif çıktı:

Kosova başbakanı Abdullah Hoti Korona oldu. 2 Ağustosta yapılan test pozitif çıktı. Hoti öksürüğünün olduğunu ancak diğer semptomları göstermediğini belirtti. Hoti LDK partisinden.

Kosova'da salgının son günlerde yaygınlaştığı görülüyor.

3. KUZEY MAKEDONYA

Kuzey Makedonya’da koalisyon kurma çalışmaları başladı:

Yeni parlamento 04 Ağustos 2020'de ilk toplantısını yapıyor. Gayri resmi yürütülen koalisyon görüşmeleri, resmi olarak başlatılacak. Tabi öncelikle Cumhurbaşkanı Stevo Pendarovski'nin seçimlerin galibi Sosyal Demokrat Zaev'e hükümeti kurma görevini vermesi gerekiyor.

Sosyal Demokratların 46 sandalyesi var. Önceki hükümetteki ortakları etnik Arnavut partisi, "Arnavut Demokratik Bütünleşme Birliği DUI"nin ise 15 sandalyesi var. İki ortak 61 sandalyeye ulaşıyor. Bu sayı 120 sandalyeli parlamentoda "güven oyu" almak için yeterli.

Koalisyon, gayri resmi görüşmelerle belirli seviyeye gelmiş, ancak taraflar pazarlığa devam ediyor gözüküyor.

Eylül başına kadar, Hükümet'in kurulması için süre var.

Kralcı-sağcı partinin, etnik Arnavut partilerle uzlaşabilmesi uzak bir ihtimal. Bu nedenle seçimi ikinci bitiren VMRO DPMNE'nin hükümet kurma şansı oldukça zayıf.

VMRO DPMNE Kuzey Makedonya'nın nasyonalistleri. Uzun süre iktidar olmuş olan bu parti liderleri Gruevsky'nin yolsuzluk ve suçlara karışması ve Makedonya parlamentosuna baskın yapılmasında Rus ve Sırp paramiliterlerin karıştığı kanlı baskınla ilişkisi olabileceği yönünde mahkemeleri var ve bu şahıs ülkeden kaçmak zorunda kalmış, Macaristan'a sığınmıştı.

Kuzey makedonya seçimlerinde bir ilk, sosyalistler parlamentoda:

15 temmuz seçimleri Kuzey Makedonya'da bir ilki getirdi. Sol-Sosyalist parti Levica 2 sandalye kazandı, 38.000 oy aldı.

Parti kendini sol olarak tanımlasa da, dış politikada nasyonalist görüşlere sahip.

Kosova'nın tanınmasına karşı. Yunanistan'la yapılan barışa karşı. 2001 yılında ülkede çıkan iç savaş sonrası etnik Arnavutlarla yapılan Ohri çerçeve anlaşmasına karşı.

Makedonya'da etnik Arnavut partileri arasında siyasi çekişme:

15 temmuz seçimleri sonrası, hangi etnik Arnavut partilerinin, kurulacak hükümete girecek olması, Makedonya Arnavutları arasında ciddi bir çekişme alanıdır.

Seçime; nasyonalist ve dindar Arnavut kanatlarını temsilen giren, Arnavutlar İttifakı ve Alternativa partisi koalisyonu, kendilerine oy verenlerin oylarının, seçimden birinci etnik Arnavut partisi olarak çıkan Demokratik Bütünleşme Birliği DUİ tarafından çalındığı iddiasıyla bir yürüyüş düzenlendi. Adı da "demokrasi yürüyüşü" idi.

Makedon nasyonalizmini kullanarak "popülist Arnavut nasyonalizmi" yapan Arnavutlar ittifakı ile dindarlığı savunan Alternativa partisinin bu koalisyonu, esasen hangi fikri zeminde yaptıkları ve nasıl bir demokratlık kasteddikleri ise meçhul. Ama gördüğünüz gibi Amerikan "yağcılığı" da birinci planda.

Mesele hükümette yer alabilmek, ya da pastadan pay alabilmek olarak gözüküyor. İlkesiz insanların, milliyetçiliği ve dini perde yaparak oluşturdukları bu yapının, Arnavutlara da bir şey vermesi mümkün mü?

4. BULGARİSTAN

Bulgaristan Korona salgınında Avrupa lideri:

Bulgaristan, Korona salgınında, ölüm oranı bakımından Avrupa'da ilk sırada. Ardından Sırbistan geliyor.

Bulgaristan ve Sırbistan'a gidecekler dikkat.

Bulgaristan'da hükümetin istifası isteniyor:

Uzun süredir devam eden hükümet karşıtı gösteriler, başlangıçta polis şiddeti ve işsizlik ile sınırlı iken, şimdi hükümetin istifasına yöneldi.

Hükümet; mafya ile derin ilişkileri olmakla, yolsuzlukla mücadele etmemekle, yargı sistemini bağımsızlaştırmamakla ve özgürlükleri kısıtlama ile suçlanıyor.

Bakanların değiştirilmesi toplumu ikna etmeyecek gözüküyor.

Gösterilerin videosunu izleyebilirsiniz.

https://www.rferl.org/a/thousands-march-in-bulgaria-demanding-resignation-of-government/30756734.html

5. SIRBİSTAN

Sırbistan silahlanıyor:

Sırbistan CB Vuçic, Kosova'yı silahlanmakla suçladı.

Gülmek istedim, ama bu ölçüde çamur atılınca gülümseme yüzümde dondu.

Biliyorsunuz, bölgede silahlanan Sırbistan.

Sırbistan geçtiğimiz günlerde Rusya'dan savaş uçakları, saldırı helikopterleri ve zırhlı araçlar sağlayan gelişmiş bir uçaksavar sistemi aldı. Başka bir Sırp müttefiki Çin askeri insansız hava araçları teslim etti, Sırbistan'a.

Sırbistan şimdi Amerika'dan 20 adet savaş uçağı almak istediğini, Amerika'nın vermemesi halinde Rusya'ya dönerek, Sukhoi-25 savaş uçağı alacağını vurguluyor.

Vuçic; Türkiye, ABD ve Almanya'nın da Kosova'yı silahlandırdığı suçlamasında bulunuyor.

Güler misiniz, ağlar mısınız?

6. BOSNA HERSEK

Saraybosna Film Festivali (SFF) başlıyor:

Korona salgını nedeniyle özel tedbirler alınacak. Sosyal mesafe kuralı, seyir alanlarında sıkı bir şekilde uygulanacak.

SFF 14 Ağustos'tan başlayarak sekiz gün boyunca, sinema meraklılarına açık. Kosova, Türkiye, Yunanistan, Azerbaycan, Romanya ve Kuzey Makedonya gibi ülkeleri içeren 8 ortak yapım ana programda. Dört yarışma kategorisinde "Saraybosna'nın Kalbi ödülü" için 49 film yarışacak. Ayrıca 29 dünya, altı uluslararası ve iki Avrupa prömiyeri olacak.

SFF bir önceki yıl 100.000 izleyici çekmiş, Bosna'ya 10.000 turist gelerek festivali izlemişti. Bu aynı zamanda gelir demek. Saraybosna 25 milyon euro gelir elde etti geçen yıl.

Korona salgınının en düşük olduğu Balkan ülkesi Bosna.

Film severler gidebilşir.

Bosna Hersek'te Covid 19'dan bir bakan öldü:

Bosna Hersek, Boşnak Hırvat Federasyonunun savaş gazileri-veteranlar bakanı Salko Bukvarevic, Covid 19 nedeniyle öldü. Bukvarevic 53 yaşındaydı.

Saraybosna'nın "iconlarından" birisi can çekişiyor:

1984 kış olimpiyatlarında açılan Saraybosna oteli, 1992-1995 savaş yıllarında ayakta kalabilmeyi başardı.

Savaş yıllarında gazetecilere ve uluslararası bir çok kuruluşa ve şahsiyete ev sahipliği yapan Holiday İnn oteli, Korona salgını nedeniyle, keskin bir şekilde azalan turist sayısına bağlı olarak, kapanma ile yüz yüze.

Savaşa ve parlamento binasının yanmasına şahit olan otel, zor günlerde.

7. HIRVATİSTAN

8. KARADAĞ

Karadağ hükümeti, hem içerde hem dışarda zor durumda:

2016 yılında kurulan Karadağ hükümeti, yatırımlar, demokratikleşme, dini uyum ve AB kriterleri konusunda beklenen atılımları gerçekleştiremedi.

1991 yılından bu yana, 9 uncu defa hükümet kurmuş olan Sosyalist Demokrat Partisi (DPS), 30 Ağustos 2020'de yapılacak parlamento seçimlerinde, yeniden başarılı olabilecek mi?

28 ana başlıkta halka söz veren DPS, ancak 8 sözünü tutabildi.

Karadağ turizm ve ekonomisine çok büyük katkısı olan en büyük yatırım projesi Bar-Boljare otoyolu bitirilebilmiş değil.

Karadağlı Sırplarla ve Sırp Ortodoks klisesinin malları ile ilgili yasal düzenleme bitirilebilmiş değil.

2016 yılında hükümete yapılan paramiliter darbenin arkasında Rus istihbaratının uzantılarının çıkmış olması, Karadağ- Rusya ve Sırbistan ilişkilerini oldukça germiş idi. Bu durum Karadağlı Sırplarla normal ilişkilerin kurulmasında hala en büyük psikolojik eşik olarak duruyor.

Karadağlılara dayanan yönetimdeki parti, Karadağ milliyetçiliğini kullanarak iktidarda kalmayı ana strateji olarak benimsiyor, bu da ülkenin demokratikleşmesini, yolsuzlukla mücadelesini, dini alanda normalleşmeyi ve AB sürecinde ilerlemeyi baltalıyor.

Anlayacağınız, Karadağ'da da bir "beka" yutturmacası hikayesi var ve iktidar bunu kullanıyor.

Rusya ve Sırbistan, Karadağ hükümetinin demokrasiden uzak uygulamalarından yararlanıp, ülkedeki azınlık Sırpları hükümet aleyhine rahat rahat kullanmaya devam edebiliyor.

9. YUNANİSTAN

10. ROMANYA

Romanya, "Rusya'yı ülkesine dönük öncelikli tehdit" ilan etti:

Rusya'nın 2014 yılında Ukrayna topraklarını işgal etmesi ve Moldova'da AB yanlısı hükümeti devirip, Rusya yanlısı hükümeti kurdurması sonrası, tehlike Romanya için daha da yakınlaştı.

Romanya için komşusu Macaristan'ın nasyonalist Urban yönetimi de önemli risk oluşturur durumda.

Bu iki tehlike, Romanya'yı ABD'ye daha da yaklaştırıyor.

ABD'nin Almanya'daki 11.500 askerini çekme kararı, Romanya'yı harekete geçirdi.

Romanya yönetimi bu askerlerin bir kısmının Romanya'da konuşlanmasının, ortak tehdide karşı, katkı vereceğini söyleyerek, Amerikan askerlerini ülkesine davet etti.

Romanya'da halen, Amerikalıların deniz, hava ve hava savunma üsleri bulunuyor.

ABD, Karadeniz "caydırıcılık stratejisini" Romanya eksenli oluşturuyor.

Romanya'da İranlı muhalifin şüpheli ölümü:

1979 İran İslam devrimi sonrası, İran'dan kaçmak zorunda kalan muhaliflerin hayatları, şüpheli ölümlerle, son buluyor.

Eski bir yargıç olan İran'lı Gholamreza Mansouri de Romanya'da bu şekilde şüpheli bir ölümle yüzleşti.

Kaldığı otelin balkonundan atladığı söylenen Masouri'nin ölümüne, Romanya'daki İranlı sığınmacı topluluğu inanmıyor.

ABD istihbaratının verilerine göre, 360 rejim muhalifi, benzer suikastlarla öldürüldü.

İran ve Rusya'nın, rejim muhaliflerine karşı, "nazi avı" denecek, vazgeçilmeyen takipleri ve bu nedenle meydana gelen ölümler hiç bitmiyor.

11. MOLDOVA

12. MACARİSTAN

Urban Macaristan'ı militarize ediyor:

Kendisi de eski bir asker olan Macaristan'ın nasyonalist lideri Viktor Urban; Macaristan'da orduyu güçlendiren, silahlandıran ve toplum içinde güçlendiren bir anlayışı, uzun süredir uyguluyor.

Son Korona salgını da bahane edilerek, işsizliği azaltma gerekçesiyle, 3000 kişilik askeri rezerv oluşturmaya ve bunları da, 6 aylığına, sivil yönetimlerde görevlendirme kararı aldı. Acemi eğitimleri sonrası yetişenler, sivil görevlerde kullanılacak, aynı zamanda yedek asker olacak.

Urban'ın, Macar ordusunun modernizasyonu kapsamında; 10 yeni askeri okul kurulması, 2021 bütçesine tank, helikopter, füze alımları için % 30 artış getirmesi, ordu mevcudunun 50.000'e çıkarması gibi uygulamalarla, AB üyesi bir ülke için dikkat çeken aşırılıkta, militarizasyona girdiği görülüyor.

Urban'ın Macaristan'ı militarize etmesinin altında, "fetihçi" zihniyetler yatsa da, ülkesinde "müslüman göçmenlerle mücadeleyi" de dikkate aldığı değerlendiriliyor.

Bazı analistler de Urban'ın "diktatörlük kurmak" için, rejimin nasyonalist muhafızları olarak yeni bir ordu kurduğunu söylüyor.